Сүт өнімділігі тым төмен, сиырлардың күйі нашар, сонымен қатар өнімділікті арттыру үшін жем шығыны жоғары: көптеген фермаларда сиырларды азықтандыру жайы жолға қойылмаған.

Солтүстік Қазақстанның түкпір-түкпірінен 30-дан астам сиырларды жақсы көретін, талапкер фермерлер мен табын басқарушылары жуырда Чаглинка (НемАЦ) ауылындағы Неміс Аграрлық Орталығы мен CT Agro компаниясы ұйымдастырған Азықтандыру күнінде Мінкесер кентіндегі “Мәмбетов” фермасында кездесті.

Күйіс қайыратын жануарлардың ас қорыту және рацион жасау негіздерін білу әрбір сүт өндірушіге қажет. Айнагүл Аяғанова өзінің күнделікті кеңес беру тәжірибесінен: «жануарларды қажеттіліктеріне сәйкес қамтамасыздандырудан басқа ешқандай жол жоқ!». Әсіресе ақуыз мен энергияның жеткіліксіз болуы сауын сиырларға зиян келтіреді. Сарапшы кетоздың жануарлардың, желіннің және тұяқтың денсаулығына тигізетін кері әсерін толық сипаттады.

Азықтандыруду үнемі бақылау Уве Веддигенің дәрістері мен тренингтерінің басты назарында болды. 63 жастағы маман өсімдіктерді ұсақтау деңгейі мен құрғақ зат құрамы маңыздылығын атап өтті: «бірде-бір азықтандыру жолы апта сайын жемді шайқағыш пен кептіру пешін қолданып тексермей сәтті бола алмайды!». Бірақ, оның айтуынша, жануарларға байланысты факторларды, мысалы, желінген жем, сауылған сүт көлемі және сүтті тексеру сияқты факторларды ескеру қажет. Олеся Кобзеваның (НемАО) бастауымен қарқынды пікірталас Уве Веддиге жем қажеттілігін жоспарлау, жемді араластыру сапасы және егінді бақылау бойынша ұсыныстарын талқыға салған кезде өтті. Қатысушылардың бірі сиырды жақсы сиырға айналдыратын көптеген факторлардың әсерін түсіну өзінің осында алған білімінің ең маңыздысы екенін атап өтті. «Тек бәрін тұтас қарастыру — бұл сүті өндіруде табысқа жетудің негізі», — деді фермер күнді қорытындылай келе.

Уве Веддиге

Ауру тұяқтар көптеген жағдайда сүтті мал ақсақтығының себебі болып табылады. Сондықтан көптеген фермаларда тұяқтардың денсаулығын едәуір жақсарту маңызды.

Ақсақтық репродуктивтік қызметтің бұзылуы мен мастит проблемаларынан кейін сүтті сиырларды жарамсыздыққа апаратын аурулар тізімінде жоғарғы орында тұр. Жақсы басқарылатын сүт фермаларында маңызды алдын-алу шарасы -жылына үш рет тұяқтарды кәсіби күту, сонымен қатар суалу кезінде және лактацияның 40-60-шы күнінде барлық сиырлардың тұяқтарын тексеру және күту. Бұл шараларды ақсақтықты мұқият тексеру толықтырады.

Семинардың теориялық бөлімінде зоотехниктер, тұяқ күту мамандары және табын басқарушылар тұяқ анатомиясының негіздерін, тұяқтардың маңызды ауруларын және ақсақтықты анықтау тәсілдерін зерттейді. Алайда, іс-шарада басты назар функционалды тұяқ күтуге арналған практикалық жаттығуларға аударылады. Жаттықтырушының нұсқауына сәйкес қатысушылар тірі жануарлармен қажетті жұмыстарды өткізеді және пышақтарды қайрау, таңу, қалып желімдеумен айналысады және құралдармен танысады.

Біз Хольгер Пловканы тұяқтар денсаулығы боынша танымал сарапшы ретінде шақырып отырмыз. Ол бірнеше рет Қазақстандағы халықаралық жобаларда жаттықтырушы ретінде табысты жұмыс атқарған.

Іс-шара

Неміс Аграрлық Орталығында (НемАОАМТК) 2022 жылдың 27 және 28 сәуірінде, сағат 09:00 бастап өтеді.

Мекен-жайы: Чаглинка ауылы, Зеренді ауданы, Ақмола облысы.

НемАО ұжымы қатысушыларға түнеу орыны мен тамақтану мүмкіндігін ұсынады.

Қатысушылар саны шектеулі, тіркеусіз қатысу мүмкін емес!

Қосымша ақпарат алу және тіркелу үшін Олеся Кобзеваға (НемАО) +7 705 754 32 72 телефон арқылы хабарласыңыздар.

Уве Веддиге

Тек сау жануарлар өнімді болады және өздерінің өнімділік әлеуетін толық пайдалана алады. Сондықтан біздің мақсатымыз бен уәжіміз-денсаулыққа бағытталған тұжырымдамаларды әзірлеу және ветеринарлармен бірлесіп шешім ұсыну.

Бұл семинарда тек білім беруге ғана емес, сонымен қатар ветеринарлар, зоотехниктер және табындарды басқарушылар ірі қара малға зоотехникалық және ветеринарлық іс-шараларды дұрыс өткізу дағдыларын үйренетіндей практикалық оқытуға баса назар аударылады.

Біз ірі қара малдың денсаулығы мәселелері бойынша танымал сарапшы ретінде Доктор Йоахим Клинді шақырып отырмыз. Ол бірнеше рет Қазақстандағы халықаралық жобалардың жаттықтырушысы ретінде табысты жұмыс жасаған.

Семинар 2022 жылдың 26 сәуірінде сағат 10:00 бастап

Неміс Аграр Орталығында (НемАО/AMTK) өтеді.

Мекен-жайы: Чаглинка ауылы, Зеренді ауданы, Ақмола облысы.

Сондай-ақ, НемАО ұжымы қатысушыларға түнеу орыны мен тамақтануды ұйымдастырады.

Қатысушылар саны шектеулі. Қосымша ақпарат алу және тіркелу үшін Олеся Кобзеваға (неміс ауылшаруашылық орталығы) +7 705 754 32 72 телефон арқылы хабарласыңыздар.

Уве Веддиге

Қазіргі заманғы сауу технологиялары үнемі дамып келеді. «Прекрасное» атты пилоттық фермада инвестициялық шығыны аз 12 сауу аппаратымен 24 сиыр сауға арналған жаңа сауу залы жұмыстың жоғары тиімділігін қамтамасыз етеді. Ирландиялық Dairymaster өндірушісінің технологиясының арқасында осы топтық сауу залында 2 сағат ішінде 200 сиыр саууға болады.

«Прекрасное» фермасында өткізілетін сиыр сау тренингтереріне дайындық аясында Уве Веддиге Дэвид Ланге оны Dairymaster «Swiftflo Commander»операциялық жүйесімен таныстыруды өтінген еді. Везербергландмильх фермасының табын басқарушысы әсіресе дисплейде сауу және денсаулық туралы деректер көрсетілетініне ерекше риза. Төменгі Саксониядағы Оттенштайн фермасында төрт сауыншы күніне үш рет 600-ге жуық сиыр сауады. Ол үшін оларға  фронтальды шығысы бар 2×20 сауу залында күніне 3 сағат жетеді. Оттенштайндағы сауу жүйесінің ерекшелігі-перацет қышқылын қолдана отырып, сығылған ауамен автоматты түрде аралық дезинфекция жасау. Автоматтандырылған процесс әрбір сауу алдында сауу аппараттарының тазалығын мен шлангілерде су болмауын қамтамасыз етеді.

Уве Веддигеге сиырлар желіндерінің тазалығы қатты әсер етті:»терең төсеніші бар сиыр жататын жер резеңке төсеніші бар биік жерге қарағанда біршама көп жұмыс қажет етеді, бірақ сауу залындағы желінді қосымша тазарту бұл жүйені ақтап шығады». Әр сиырдың күнделікті сүт өнімділігі 31 кг болса да бактериялар саны ұйғарынды шектен аспайды.

Уве Веддиге

Фото: KFM

Ауыл шаруашылығы Қазақстан үшін өте маңызды, осыған қарамастан сүт өнімдерімен өзін-өзі қамтамасыз ету деңгейі өте төмен. Бұл жағдайды өзгерту қажет. Фермалар тез салынып, жем-шөп өсіретін жер, заманауи технологиялар мен заманауи генетика қол жетімді болса да, білікті жұмысшылар жетіспейді. Ауылшаруашылық колледждері мен университеттік курстардың түлектері жеткілікті, бірақ терең және жан-жақты практикалық білімі бар білікті жұмысшылар аз.

Сондықтан Қазақстан Республикасының Елшісі Дәурен Кәріпов пен дипломатиялық уәкілі Шолпан Шынасылованың сапары дуальді оқыту, өндіріс аралық оқыту жүйесін талқылауға, сондай-ақ сүт өндірісі бойынша консультанттарды дайындау мәселелеріне арналды.

Шлезвиг-Гольштейн жерінің ауылшаруашылық палатасының президенті Уте Фольквардсен мен Клаус-Петер Бойенс қонақтарға ауылшаруашылық білімі, консультанттар даярлау, сынақтар жүргізу, кеңес беру қызметтері және қоғаммен байланыс саласындағы көптеген міндеттерді, сондай-ақ мал шаруашылығы және ауылшаруашылық құрылысы бойынша мекемесі ретіндегі оқу-тәжірибе орталығының мақсаттары мен маңыздылығын түсіндірді. Одан кейін экскурсия барысында қатысушылар құзыреттілік орталығымен оның барлық алуан түрлілігі мен ауқымымен танысты.

Қонақтар Ронья Мау әсерлі түрде таныстырған мал шаруашылығы саласындағы оқытудың көлемі мен алуан түрлілігіне ерекше таң қалды. «Бұл тұра ЕвроТир сияқты», — деп Елші Йохим Роведер мен Клаус-Петерс Бойенске экскурсия кезінде құрылыс және энергетика көрмесін жоғары бағалады. Сол күннің екінші жартысында Бад-Маленттегі сүтті мал шаруашылығы бойынша оқу-тәжірибе орталығының басшысы Майк фон Берген аудиторияны қызықтырып, онда өткізілетін оқу курстары туралы айтып берді.

Шығыс Еуропа және Орталық/Шығыс Азия бойынша BMEL[1]департаменті өкілі Пегги Ланцшпен және GFA Consulting Group атынан Ральф Роговскиймен (BMEL шетелдік жобаларын басқару бойынша консультант) бірге қатысушылар қазақстандық фермерлер мен консультанттар үшін мамандандырылған тағылымдамалардың мүмкіндіктерін, сондай-ақ Қазақстанда сүт өндіру бойынша құзыреттер орталығын құру жөніндегі шараларды талқылады. «Білікті мамандар үлкен сұранысқа ие және сүт өндірісі экономикалық тұрғыдан тиімді», — дейді Уве Веддиге. Оның бағалауынша, сауыншыларға, зоотехниктерге, жемшөп таратушыларға, ветеринарларға, зертханашыларға, табынды басқарушыларға және сүт өндіру жөніндегі кеңесшілерге практикаға бағытталған оқыту мен біліктілікті арттыру жетіспейді, «мұны тек білім жинау мен жинақталған білімді беру жөніндегі ұлттық құзырет орталығында ғана дуальды оқытумен біріктіре отырып шешуге болады».

Уве Веддиге

Фото KFM: Уте Фольквардсен және Дәурен Кәріпов

[1] BMEL – Германияның Федералдық азық-түлік және ауыл шаруашылығы министрлігі

Артық картоп, сәбіз және алма сиыр жемінің дәмді құрамдас бөлігі бола алады. Картоп, атап айтқанда, жоғары жемдік құндылыққа ие, өйткені оның құрамында крахмал түрінде көп энергия бар.

Картоптағы құрғақ заттың (ҚЗ) мөлшері пайдалану бағытына байланысты 18-ден 22% — ға дейін. Олардағы ақуыз, крахмал және энергия мөлшері дәнді жүгерімен бірдей, сондықтан олар құнарсыз/ірі азық емес! Мес қарындағы азоттың теріс балансына байланысты (RNB) тиісті ақуызды қосымша қажет. Шикі жасұнықтың мөлшері өте төмен болғандықтан, құрылымды жеткілікті түрде қамтамасыз ету керек.

Картоп шикі түрінде береді, ол таза, шіріген емес, жасыл емес және қатты өсіп кетпеуі керек. Сүт сиырлары үшін күніне 10 кг-ға дейін картоптың максималды мөлшері ұсынылады, бұл шамамен 2 кг құрғақ затқа сәйкес келеді. Дегенмен, оған жеткілікті әдеттену өте маңызды.

Назар аударыңыз: азықтың тұрақсыздығы және таңдалынуы

Сиырларға рацион құрылымындағы өзгерістер ұнамайды. Жаңа піскен көкөністермен немесе жемістермен азықтандыру кезінде рационның үздіксіздігін қамтамасыз ету қажет.

Сиырлар картоп,сәбіз және алма дәмі ұнайды. Жем араластырғыш келгенде, жануарлар оларды толық араласқан рационнан бірден таңдай бастайды. Нәтижесінде, азықтың тәттісі сиырға, дәлірек айтқанда, партиялап жетеді. Бұл табындарда ацидоздың жиі кездесетін мәселелерінің себебі.

Бұған жол бермеуге болады, егер бұл жемдер араластырылмас бұрын доңғалақты тиегіш шөмішімен немесе арнайы техниканы қолдана отырып траншеяда ұсақталатын болса. Бұл үшін жем араластырғыштар жарамайды, әсіресе көбінесе өткір және тозған пышақтар, сондай-ақ бұрандалы қарсы пышақтар жиі кездесетіндіктен. Бірақ тіпті өткір пышақтар да жеткілікті ұсақтауды қамтамасыз етпейді.

Жалпы, аралас рациондағы картоп, сәбіз және алма қарқынды және тұрақты тамақтануды бақылауды қажет етеді! Әйтпесе, нәтижесінде қоректік заттар аз болып ас қорыту физиологиясы тұрғысынан көптеген проблемалар туындайды.

Уве Веддиге

Фото: KFM

Тағы да міне желтоқсан айы, сонымен қатар жақында осы жыл да аяқталады. Сіздер үшін және сіздердің жануарларыңыз үшін 2021 жыл қалай өтті? Жем сапасы мен өнімділік қанағаттанарлықтай ма? Сіз биылғы жылы сүт өнімділігін арттырып, жануарлардың денсаулығын жақсарта алдыңыз ба? Сіздердің өндірістеріңіздің табыстылығы қалай дамып келе жатыр?

Енді 2022 жылға арналған мақсаттарыңызды жазатын уақыт келді. Сіздерде мақсаттар кестесі бар ма? Жазылған мақсаттар тезірек іске асады. Сондықтан біз осы стратегияны ұсынамыз:

• үш, ең көбі төрт негізгі мақсатты жазыңыз;
• мақсатқа жету керек күнді/мерзімді анықтаңыз;
• аралық мақсаттарды белгілеңіз.
• оларды кеңседегі көрнекті жерге іліп қойыңыз.

Өзіңінздің жоспарларыңызда шаруашылығыңыздың мықты жақтарына сүйеніңіз. Мақсаттарыңыз жеке өздеріңізге және шаруашылықтарыңызға сай болса ғана сіздер оларға жетесіздер. Сіздердің ниеттеріңіз туралы бәрі білу үшін міндетті түрде жоспарларыңызды ұжымдарыңызбен талқылаңыздар. Сіздің қызметкерлеріңізде басқа идеялар болуы мүмкін.

Бірақ есте болсын: мақсаттарыңыз нақты болуы керек. Егер сіздер оларға қол жеткізуге болатынына сенсеңіздер, олар жүзеге асырылады.

2022 жылға осындай мақсаттар қоюға болады:

• қызметкерлермен байланысты жақсарту, фермада не болып жатқандығы туралы оларды толығырақ хабардар ету;
• айына бір рет жем шығындары мен жем шығынымен салыстырғандағы кірісті есептеу;
• аралас рационды үнемі бақылау.

2022 жылға мақсаттарыңызды жазу үшін келесі бірнеше аптаны пайдаланыңыздар! Сіздер үшін қандай мәселелер маңызды? Сіздер не нәрсеге қол жеткізгіңіз келеді және қандай мерзімге? KFM ұжымы жоспар құруда сіздерді қолдауға қуанышты болады.

2022 жыл сіздер үшің сәтті басталуын тілейміз.

KFM ұжымы

Бәлкім, Сіз жем араластырғышыңыздың таразысының көрсеткіштерін анық білесіз, бірақ ол жоғарыдығы сұраққа жауап беру үшін жеткіліксіз.

Сүрлемде зең қабаттары жиі байқалады. Ондай партиялар сүрлемде болмауы керек, бұл бәріне белгілі. Алайда, мұндай сүрлемдерде болатын әртүрлі микотоксиндер коктейлінің жануарлардың денсаулығына қаншалықты қауіпті екендігі әдетте жете бағаланбайды.

Мес қарынның «детоксикация әсері» туралы жиі айтылады. Бұл ішінара дұрыс: микотоксиндер метаболизмнің аз уытты өнімдеріне айналса да, мес қарынның сезімтал флорасына зақым келеді. Улану салдарынан алдынғы қарын метаболизмінің кез-келген бұзылуы өнімділіктің сипатты емес төмендеуіне әкеледі.

Сүрлемде зең пайда болуы әрқашан да сүрлем технологиясындағы кемшіліктердің белгісі. Жеткіліксіз тығыздалуы, дұрыс жабылмауы және сүрлемді шығарып алудағы қолайсыз стратегиялары ауаның енуіне, демек, зең көбеюіне ықпал етеді.

Не істеу керек? Жем араластырғышты толтырар алдында иістенген бөліктерді және барлық көгеріп ластанған қабаттарын мұқият алып тастаңыз. Пленка әрдайым бірнеше күнге ғана алынады. Қалған пленка ауаның енуіне жол бермеу үшін салмақ салып бастырылуы керек, пленка «үрленбеуі» керек. Сонымен қатар, алу кезінде траншеядағы сүрлем шамадан тыс қопсытылуына жол бермеу керек. Жүргізушілерге сүрлем тұрағышты дұрыс пайдалану туралы нұсқау берілуі керек.

Гигиеналық тұрғыдан мінсіз негізгі жем — бұл жоғары сүт өнімділігі мен жануарлардың денсаулығының негізі болып келеді. Араластыру процесінде жемде зең бөлшектері байқалмаса да, оларға толық қоспа рационында орын жоқ!

Уве Веддиге

Фото: KFM

АГРИТЕХНИКА сандық көрмесі жалғасуда! Бұрын хабарланғандай, пандемияға байланысты шектеулерге байланысты офлайн көрме болмайтын болды.

Бірақ, кем дегенде, қосымша сандық ұсыныс әлі де қол жетімді: жоспарланғандай, ол 2022 жылдың наурыз айының соңына дейін www.dlg-connect.com. сілтеме бойынша жарамды болады. Келушілер ауыл шаруашылығы техникасын өндірушілердің соңғы ұсыныстарымен және ақпараттарымен таныса алады, цифрлық іс-шараларға қатысып компаниялармен және фермерлермен байланыс орната алады.

Келесі АГРИТЕХНИКА 2023 көрмесі жоспар бойынша 2023 жылдың 12-18 қарашасы аралығында өтеді.

Мал өсірушілер 2022 жылдың 15-18-қарашасы аралығында Ганноверде өтетін  келесі ЕвроТир көрмесіне назар аударуы керек. DLG Неміс ауылшаруашылық қоғамы «Мал шаруашылығын трансформациялау» ұранымен мал шаруашылығы мамандарына арналған жетекші әлемдік көрмені қолдаудың мамандандырылған бағдарламасын өткізеді.

«Өндіріс пен қосылған құн тізбегін қалыптастыру, сондай — ақ мал шаруашылығына қойылатын әлеуметтік және экологиялық талаптар үнемі дамып келеді», — дейді ЕвроТир жобасының жетекшісі Инес Ратке, — фермерлер, шаруашылық басшылары және компаниялар болашақты белсенді түрде қалыптастырады: басқару, сатып алу, маркетинг салаларында. ЕвроТир халықаралық платформа бола отырып, өзекті мәселелер бойынша ғана емес,көптеген  инновациялар мен шешімдер стратегияларын көрсетеді».

Мәтін және сурет: Уве Веддиге

Соңғы күндері көптеген жорамал жасалды: Агртихеника 2022 жылдың басында офлайн көрме ретінде өткізілмеуі мүмкін. Неміс ауылшаруашылық қоғамы (DLG) бұрын 27 ақпаннан 5 наурыз аралығына кейінге қалдырылған ауылшаруашылық көрмесін өткізбейміз деп жоспарлап отыр. Ганновердегі ауылшаруашылық технологиясының басты көрмесі болмайтыны сөзсіз: Төменгі Саксония жер үкіметінің пандемияға қарсы шаралар туралы шешімдері көрмені әдеттегі шеңберде өткізуге мүмкіндік бермейді. Коронавирустық инфекцияны таратпау талаптарына байланысты келушілердің саны өте аз болады деп күтулуде. Қазір барлық дайындықтар көрмені 2023 жылы өткізуге бағытталған.

Уве Веддиге

Фото: Fendt