Жоғары өміршеңдік көрсеткіштеріне тек малға қолайлы жемді пайдалану арқылы қол жеткізуге болады. Рацион дұрыс болмауынан көбінесе румин ацидозы немесе кетозы пайда болуы мүмкін. Бұл көп жағдайда ламинит және репродуктивті проблемалар сияқты басқа ауруларға негіз болады.

Ақмола және Солтүстік Қазақстан облыстарындағы бірнеше пилоттық шаруашылықтарға бір апталық сапары барысында Абдувосит Файзуллоев жақсы жем-шөп қоспаларының қандай болатынын түсіндірді. Ол үшін ол Айнагүл Аяғановамен бірге жем-шөпті тексерді. Сонымен қатар, ол жем-шөп рационын  әртүрлі ұзындықтағы бөлшектерге бөлетін Пенсильвания елегін қолданды.

«Көптеген сүрлемдерде сіз жемдегі бөлшектердің ұзындығы тым үлкен екенін көресіз. Олар ұсақтағышты дұрыс реттемеген кезде пайда болады», – дейді халықаралық сарапшы. Бұл сүрлемнің тығыздалуына кедергі болады, бұл көбінесе ашыту сапасының нашарлауына әкеледі. Сонымен қатар, ұсақталмаған материал сиырлардың жем-шөп жеуін шектейді. Тағы бір мәселе-жүгері мен дәнді дақылдарды дұрыс ұсақтау, — деп түсіндіреді ол. Сиыр крахмалдың барлық құрамын қолдана алатындай етіп барлық дәнді дақылдар толығымен ұсақталуы керек. Сарапшы көңге арналған електі қолдана отырып, қаншама жүгері дәндері қорытылмай көң шұңқырына төгілетінін көрсетті.

«Минералды жемсіз рацион құрай алмайсыз «, – деп түсіндірді Абдувосит Файзуллоев. Ол бұдан әрі «жалайтын тұз сиырдың минералды заттарға деген қажеттіліктерін қанағаттандыруға жарамайды» деп атап өтті. Әсіресе кальций мен фосформен қамтамасыз етуде барлық шаруашылықтарда үлкен тапшылық байқалады.”

Мұны Hybrimin ® PC бағдарламасының көмегімен рационды дәл сол жерде қайта есептеп, оңтайландырған Айнагүл Аяғанова да растайды. «Алайда, теңдестірілген диеталар жасау үшін көбінесе ақуыз және крахмал жетіспейді», – дейді жоба жетекшісінің орынбасары. Ол былай деп қосты:»жақсы көрсеткіштері бар сау табын үшін бәрі бір-біріне сәйкес келуі керек: дұрыс ұсақталған жақсы теңдестірілген негізгі жем-шөп әрқашан дәнді дақылдармен және соя немесе рапс шротымен, сондай-ақ минералды жеммен толықтырылуы керек».

Уве Веддиге